Wczoraj Komisja Dialogu Społecznego ds. Transportu przyjęła jednogłośnie postulat wprowadzenia systemowych rozwiązań umożliwiających śledzenie i opiniowanie projektów transportowych przez mieszkańców, bez konieczności polegania na informacjach prasowych ani przeszukiwania stron dziesiątków warszawskich instytucji (od dzielnic, przez spółki, po ogólnomiejskie zarządy dróg, inwestycji, mienia itp.). Uchwała wnosi o wypracowanie modelu docelowego takich konsultacji, a w międzyczasie o wdrożenie rozwiązania doraźnego polegającego na udostępnianiu projektów na etapie ich opiniowania, tak by swoją opinię mogli również wyrazić mieszkańcy.

Uchwała Komisji Dialogu Społecznego ds. Transportu z 18 września 2014 r.

w sprawie zasad partycypacji społecznej przy projektowaniu inwestycji transportowych.

Na podstawie regulaminu działania Komisji Dialogu Społecznego ds. transportu z dnia 19 czerwca 2013 r. oraz Programu współpracy m.st. Warszawy w roku 2014 z organizacjami pozarządowymi, uchwala się, co następuje:

1. Komisja Dialogu Społecznego ds. Transportu wnosi o wdrożenie jawnego trybu prac nad projektami transportowymi, w tym zwłaszcza dotyczącymi inwestycji drogowych, obejmującego obowiązek przeprowadzenia konsultacji społecznych: na etapie przyjmowania założeń oraz opiniowania projektu.

2. Do czasu opracowania opisanego w punkcie 1. rozwiązania systemowego, Komisja wnosi o publikowanie projektów stałych organizacji ruchu oraz projektów geometrii dla inwestycji transportowych.

Projekty przekazywane do Inżyniera Ruchu powinny być udostępniane w Internecie w odrębnej zakładce na stronie konsultacje.um.warszawa.pl analogicznie do planów zagospodarowania przestrzennego, wraz z podaniem adresu poczty tradycyjnej i elektronicznej, na który mogą być składane uwagi. Termin zbierania uwag powinien być nie krótszy niż dwa tygodnie od udostępnienia projektu. Opinia Inżyniera Ruchu powinna zostać sformułowana po upływie okresu zbierania uwag, tak by mogły one zostać w niej uwzględnione. Opinia ta powinna zostać również udostępniona publicznie. Ewentualne kolejne wersje projektów powinny być procedowane w analogiczny sposób.

Zdaniem Komisji taki tryb doraźny powinien zostać wdrożony jeszcze przed tegorocznymi wyborami samorządowymi. Jego wdrożenie nie będzie czasochłonne, biorąc pod uwagę, że wszystkie projekty organizacji ruchu są obecnie przygotowywane w formie elektronicznej, a wyżej opisane procedury mieszczą się w procedurze obecnie stosowanej (zmieniając jedynie sposób udostępniania projektów oraz katalog podmiotów, którym są udostępniane).

Uzasadnienie

Zgodnie z ustawami o samorządzie gminnym i powiatowym, jednostka samorządu terytorialnego składa się z jej mieszkańców, którzy tworzą wspólnotę samorządową. Układ komunikacyjny i przestrzeń publiczna są sprawami istotnymi dla funkcjonowania wspólnoty, co wskazuje na potrzebę przeprowadzania konsultacji projektów komunikacyjnych - mających bezpośredni wpływ na obie te sfery. Rozwiązania w zakresie konsultacji projektów transportowych wdrażane są od pewnego czasu. W przypadku Warszawy, siedem lat temu wprowadzono obowiązek konsultowania projektów z organizacjami reprezentującymi użytkowników rowerów [zobacz >>>]. Nie ustalono jednak zasad przeprowadzania tych konsultacji. W efekcie, nie wszystkie projekty są udostępniane, w tym szczególnie często konsultacjom nie podlegają projekty przygotowywane przez dzielnice, brak jest informacji o stopniu uwzględnienia uwag i ewentualnych przyczynach ich odrzucenia, a terminy na ich składanie są często bardzo krótkie (liczone w pojedynczych dniach).

W międzyczasie, inne miasta wprowadziły bardziej systemowe rozwiązania konsultacyjne, cechujące się większą przejrzystością i usystematyzowaniem. Przykładem może być Poznań, gdzie w 2010 r. wprowadzono obowiązek konsultowania projektów drogowych. Aktualne zasady przeprowadzania konsultacji reguluje Zarządzenie nr 537/2013/P Prezydenta Miasta Poznania z dnia 6 sierpnia 2013 r. w sprawie sposobu opiniowania projektów przebudowy układu drogowego. Zgodnie z jego uzasadnieniem, „analiza przekazanych opinii społecznych powinna pozwolić na wypracowywanie coraz lepszych rozwiązań służących wszystkim uczestnikom ruchu drogowego”. Zarządzenie wprowadza obowiązek udostępniania projektu w Internecie, zbierania uwag (w tym już na wstępnym etapie prac) i publicznego odniesienia się do nich, jak też zasady organizowania spotkań z mieszkańcami. Docelowo co najmniej równie systemowe podejście powinno zostać wdrożone w Warszawie.

Jednak do czasu opracowania szczegółowej procedury konsultacji, powinno zostać wdrożone rozwiązanie doraźne, umożliwiające ustalenie, nad jakimi projektami obecnie toczą się prace, składanie uwag do tych projektów oraz weryfikację stopnia ich uwzględnienia. Takie rozwiązanie usprawni przede wszystkim współpracę miasta z mieszkańcami, lecz również umożliwi lepsze monitorowanie procesu konsultacji z organizacjami pozarządowymi oraz komisjami dialogu społecznego. Najważniejszym aspektem postulowanych zmian jest jednak możliwość wykorzystania doświadczeń i wiedzy szerszego grona osób do poprawy jakości inwestycji na etapie projektowania, co jest rozwiązaniem znacznie bardziej efektywnym niż wdrażanie poprawek po zakończeniu inwestycji.

Postulowane zmiany bezpośrednio realizują obowiązującą polityką transportową miasta sformułowaną w obowiązującej Strategii zrównoważonego rozwoju systemu transportowego Warszawy. „Konsultacje społeczne projektów transportowych i uwzględnienie pozyskanych w ich trakcie opinii” zostały w niej wskazane jako środek działania służący realizacji trzech z sześciu celów głównych polityki transportowej miasta.

Prezydium Komisji:
Arkadiusz Jerzak
Piotr Kostrzewa
Maciej Sulmicki